ERCP

(Endoskopik Retroglad Kolanjio Pankreotoglaji)

Mideden on iki parmak barsağına kadar uzanan yandan görüşlü bir kamera ile, birbirleri ile bağlantılı (K.C)-(Pankreas)-(Safra Kesesi) lerini birleştiren ana safra yolu kanallarının radyopak madde ile doldurularak röntgen altında incelenmesine verilen addır.

İşlem 5 saatlik aç karna uygulanır, genellikle sedatif ve narkotik ağrı kesiciler belirli dozda kullanılarak işlem yapılır. İlaç alerjileri, kalp kapak hastalıkları önceden soruşturulmalıdır. İşlem %80-90 oranında ilk işlem sırasında başarılır. %10-15 vakada 2.-3. işlemler gerekebilir. İşlem 20-60 dakika arasında sürer. İşlem  %1-3 oranında kanama, %1-3 oranında pankreatit rahatsızlığına sebebiyet verebilir. Her iki durumdada medikal tedavi başarı oranı çok yüksektir.

İşlem sırasında papilla dediğimiz safranın barsağa aktığı çıkış deliği elektro koterle genişletilebilir (Sfinkterotomi). Kanalda taş veya iltihap var ise balon veya basketle temizlenmelidir.

Safra kanalı tümörlerinde veya darlıklarında kanal içine  plastik veya metal stentler yerleştirilebilir.

İyi huylu safra kanalı darlıklarında balon dilatasyonu yapılabilir.

Safra kanalının teşhis için fırça veya papilladan biopsi örnekleri alınabilir.

SAFRA TAŞLARI (ERCP)

Avrupa ülkelerinde orta yaş ve üstünde her 10 insanın birinde safra taşı tespit edilebilir. Kesede küçük taş veya kum tarzında bulunup, çok sert yapıda değildirler. 3cm.`yi nadiren geçerler. En fazla kolesterolden oluşurlar. Calsium tuzları bilirubin, bileşikleri, fazla lipitel ve kırmızı kan hücrelerinden müteşekkildirler. Yıllar içinde oluşur ve kesede büyürler. Safra kesesi karaciğerin altında, karın sağ alt kadranda, içinde safranın toplandığı bir keseciktir. Safra barsaklardaki yağların hazmı için çok önemli bileşiktir. Yemekler mideye gelince ve mideden ince barsağa geçince kese kasılır, içindeki safrayı tazyikle ince barsaklara sevk eder.

. Safra taşının şikayetleri nelerdir?
Safranın keseden barsağa herhangi bir nedenle akışı engellenir ise hemen iltihabı olaylar başlar ve arkasından ateş, sarılık ve şiddetli kolik tarzında ağrılara sebep olunur. Safra taşları olan insanlarda, hazımsızlık ve ağır yemeklerden sonra şişkinlik, gaz ve ağrı gibi öncü şikayetler olabilir. Ağrı sağ alt kadranda, bazen sırta yayılan, omuzlar arasında ağrı hissederler. Sarılık, ateş gibi önemli şikayetlerde doktora baş vurabilirler. İdrar rengi koyulaşır ve gribal enfeksiyon tarzı şikayetler başlar. Gözlerde sararma ve halsizlik şikayeti olur.

. Doktor ne yapacak ?
Doktor muayenesinde karaciğer bölgesinde hassasiyet karaciğerde büyüme, kitle hissedebilir. İdrar ve K.C. fonksiyon testleri ister. Ultrasonlu safra yolları ve kesenin kontrolünü ister.

Safra kesesinde iltihap görülür ise damar yolundan antibiyotik ve elektrolit solüsyonları verilir. Kesede taş var ise kesenin alınması tavsiye edilir. Hayat kesesizde sürdürülebilir. Operasyon hem hastanede kalım süresi, hem insizyonun küçüklüğü nedeni ile laparoskopik yolla yapılması tercih edilir. 2-3 hafta sonra işine başlayabilir.

Safra taşları şayet operasyon öncesi veya sonrası ana safra kanalına düşer ise bu kanal taşlarının alınması ERCP denilen ağızdan ince barsaklara safranın barsağa aktığı kanala inen yandan görüşlü dudenoskopi aleti ile alınabilir. Dolayısıyla açık cerrahiden korunuş hem de anestezi yapmadan hastayı korumuş oluruz. Safra taşlarını eritici ilaçları kullanmakta mümkündür. Fakat tedavi oranı ve tedavi süresinin çok uzun olması, kullanımını kısıtlamaktadır.

Hastane şartlarında takip ve tedavi uygundur.

GIDA   : Yağ veya çok yağlı yemekler rahatsızlık verebilir, bu nedenle haşlanmış veya bağlanmış sebzeler, meyveler, yağsız pasta, buğulama balık (suda haşlama), balık, ızgara et, yağsız süt, soya proteinleri fasulyesi operasyondan sonra da aşırıya kaçmamak kaydıyla yağ perhizi önerilir.

ALKOL : Safra kesesi karaciğer fonksiyonları bozuk iken alkol yasaklanır. Fakat operasyondan sonra laboratuar ve testler normal ise aşırıya kaçmamak kaydıyla alkole müsaade edilebilir.

www.hakansenturk.com