El Bileğinden Anjiyo Nedir Nasıl Uygulanır?

El bileğinden yapılan anjiyolarda 2007 yılından bu yana hem yurt dışından, hem de yurt içinden Anadolu Sağlık Merkezi’ne başvuran yaklaşık 5000 civarında hastaya koroner anjiyografi ve stent girişiminin başarıyla uygulandığını belirten Anadolu Sağlık Merkezi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ertan Ökmen, anjiyo girişimlerinin el bileğinden yapılmasının Anadolu Sağlık Merkezi’nde standart bir tedavi yöntemi olarak uygulandığını söyledi.

Kalp ve damar hastalıkları girişimlerinde, el bileği damarının kullanılmasının gündelik yaşantıya dönme kolaylığı sağlamasının yanında, işlem sonrasında istenmeyen komplikasyonların azalmasını sağladığını belirten Doç. Dr. Ertan Ökmen sorularımızı yanıtladı.

. Anjiyonun el bileğinden yapılmasının diğer yöntemlere göre sağladığı avantajlar nelerdir?
Bilek damarı, kasık damarının aksine cilt yüzeyine çok yakın bir yerde bulunuyor ve kilolu hastalarda bile bu damara kolaylıkla girilebiliyor. Damarın cilde yakınlığı ve damarların arkasındaki kemik doku, işlem sonrasında giriş deliğinin kapanmasına
olanak veriyor ve böylece kanama daha kolay kontrol altına alınabiliyor. Koroner balon ve stent uygulamalarında kullanılan yüksek doz kan sulandırıcı ilaçlara rağmen, işlemin  yapıldığı giriş yerinde kan birikmesi ihtimali çok düşük oluyor.

. El bileğinden yapılan anjiyo işlemi nasıl gerçekleştiriliyor?
El bileğinden yapılan anjiyo işlemi, lokal anestezi altında yapılıyor. Damara giriş deliği çok küçük olduğu için, hasta önemli bir ağrı hissetmiyor. Damara girildikten sonra, damarın genişlemesini sağlayan ilaçlar veriliyor. Daha sonra çok ince kateterlerle bilek damarı yoluyla kalbe kadar ulaşılıyor ve damarlar değişik açılardan görüntüleniyor.

Görüntüleme bittikten sonra, eğer hekim stent işlemine gerek görmezse, hastanın bileğinden girişi sağlayan plastik kılıf dahil, her şey çıkartılıyor. Son olarak giriş deliğinin üzerine kanamayı durdurmak için bir bileklik takılıyor.

. Kasıktan yapılan anjiyolarda ne gibi komplikasyonlar ortaya çıkıyor?
Kasık damarı yoluyla uygulanan anjiyo işlemlerinden sonra kateterlerin damara giriş yeriyle ilgili bir takım komplikasyonlar oluşabiliyor. Bu komplikasyonlar yüzde 2 - 8 oranında ortaya çıkabiliyor. Ameliyattan sonra oluşan damara giriş yerinin sıkıştırılması ve kateterin damar içine girmesini sağlamak için açılan deliğin kapatılması gerekiyor.

. El bileğinden anjiyonun uygulanamayacağı hasta grupları var mı?
El bileğinden anjiyo uygulaması yapılamayan hastaların başında, diyalize girenler ve herhangi bir kaza ya da yaralanma sonrasında kolunda travma oluşanlar geliyor.

. Bu işlemi damar yapıları çok ince olan, zayıf kişilere uygulamak mümkün olabiliyor mu?
Zayıf kişilerin damarları çok daha ince oluyor. Bu tür damarlar önce elle, daha sonra da gerekirse ultrasonla kontrol ediliyor. Böylece damarların işlem için uygun genişlikte olup olmadığına karar veriliyor. Damar yapılarının inceliği nedeniyle işlem yapılamayan hasta oranı yaklaşık yüzde 1 ila iki arasında bulunuyor.

. Anjiyo yapılırken damar tıkanıklığı belirlendiğinde veya stent takılması gerektiğinde nasıl hareket ediliyor?
Damar tıkanıklığı çok kritik bir durumdaysa ve bu damar, balon veya stentle açılmaya uygunsa tedavi ediliyor. Örneğin kalp krizi geçiren hastalarda veya anjiyo sırasında kritik damar darlığı görülenlerde eğer darlık stent ile açılmaya uygunsa aynı anda stent  takılabiliyor. İşlem anjiyo yapılırken uygulanan yöntemle, aynı yoldan, aynı  seansta yapılabiliyor.

. Bir kişiye birkaç defa el bileğinden anjiyo yapılması gerektiğinde ne oluyor?
Böyle bir durum söz konusu olduğunda, müdahale bir önceki işlemin gerçekleştirildiği yerin yarım santim üstünden ya da diğer bilekten yapılabiliyor. Birkaç defa anjiyo yapılan ve daha sonra stent takılan pek çok hasta bulunuyor.

. İşlem sonrasında bilekte herhangi bir iz kalıyor mu?
El bileğinden anjiyo 3 mm.’lik, çok küçük bir kesiden yapılıyor. Yani bilekte üç toplu iğnenin başı kadar büyüklükte bir iz kalıyor.

. Kişi anjiyo sonrasında gündelik yaşamına nasıl adapte oluyor?
El bileğinden anjiyodan sonra hasta yürüyerek evine gidebiliyor. Gündelik yaşamında kolunu zorlamayacak her şeyi yapabiliyor. Anjiyo ile ilgili özel olarak uygulanması  gereken bir beslenme rejimi bulunmasa da, hastada eğer koroner damar tıkanıklığı varsa, kalp koruma diyeti denilen bir rejim uygulanıyor.

Bu rejim kolesterolü düşük, az tuzlu, katı yağdan uzak, sebze ve meyve ağırlıklı besinlerden oluşuyor. Ayrıca tüm anjiyo işlemlerinden sonra kişilerin bol su içmeleri gerekiyor.

Bilek damarı yoluyla gerçekleştirilen anjiyolarda bazı komplikasyonlar olabiliyor. Ancak özellikle kasık damarından yapılan anjiyolarla karşılaştırıldığında, deneyimli ellerde bu komplikasyonlar oldukça düşüyor.

Kaynak: Anadolu Sağlık Merkezi web sitesi
(www.anadolusaglik.org)