Lohusalık Depresyonu Nedir?

Ayla Özer KÜÇÜK Yeni doğum yapmış her 100 kadından 20’sinde “Lohusalık Depresyonu” görülüyor. Fakat hemen endişelenmeyin! Çünkü doğum sonrası yaşadığınız her isteksizlik, her mutsuzluk, her hüzün bebeğinize karşı takındığınız her parlama, her öfkelenme; bu hastalığa yakalandığınız anlamına gelmiyor. Bebeğinizi kucağınıza alacağınız günü sabırsızlıkla beklediniz. Kitaplar okudunuz, kurslara gittiniz, odasını hazırladınız, kıyafetlerini aldınız. Pişik kremi, yağı hatta oyuncak ayısı bile hazır. Ama bütün bunlara rağmen onu kucağınıza aldığınız andan itibaren içinizi bir telaş kaplar. Acaba bebeğimi büyütmekte zorluklar yaşayacak mıyım? Ona yeterli olabilecek miyim? Daha pek çok soru… İlk günler kabus gibidir... Uykusuz geceler, sütün gelip gelmeme sıkıntısı....Yaşanılan bu sıkıntılar annelik sevincini geride bırakarak, sizin hüzünlü ve mutsuz bir kişi olmanıza yol açabilir. Ancak yaşadığınız bu duyguların hemen “depresyona girdim” diye yorumlanmaması gerektiğine dikkat çeken Bakırköy Psikiyatri Tedavi ve Araştırma Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Ayhan Akcan, lohusalık depresyonuyla ilgili sorularımızı yanıtladı. . Lohusalık depresyonu nedir, nasıl tarif edilir? Lohusalık depresyonundan bahsedebilmek için, kişinin; klasik depresyonda görülen sürekli bir hüzünlü, enerjisiz, mutsuz ve sıkıntılı olma ruh hali söz konusu. Doğumdan iki ay sonra başlayan ve bir aydan fazla süren bu şikayetlere ek olarak anne, bebeğini reddediyor ve onun hiç bir ihtiyacını karşılamıyor. . Lohusalık hüznü nedir, lohusalık depresyonuyla arasındaki farklar neler olabiliyor? Doğumdan sonra ilk 6 hafta lohusalık dönemi olarak adlandırılıyor. Bu dönemde her kadın hüzünlü bir hal alabiliyor. Lohusalık depresyonu, en çok doğumdan bir hafta sonra başlayan ve ikinci aya kadar devam eden doğum hüznü ile karıştırılıyor. Lohusalık hüznünde anne bebeğin sorumluluğunu aldığı için endişe yaşar. Çocuğun bütün hayatını değiştireceğini düşünür. Anne bütün planlarını erteleyecek miyim? diye kaygılanır. Bu bir kabullenme sürecidir. Her doğum yapmış kadın yaşayabilir. Bu yüzden tedaviye gerek yoktur, kendiliğinden geçer. Lohusalık depresyonu ise bir aydan fazla sürüyor ve bir uzman tarafından tedavi edilmedikçe ortadan kalkmıyor. Lohusalık hüznünde anne sıkıntısını kendi içinde yaşıyor. Bebeğine karşı tavrı değişmiyor. Bebeği ile ilgilenmeye devam ediyor. Lohusalık depresyonunda ise anne, bebeğin sorumluluklarını yerine getirmez. Lohusalık depresyonu, doğum yaptıktan 2 ay sonra başlıyor ve 6. aya kadar devam edebiliyor. Anne kendini sürekli kötü, enerjisiz, hisseder. Her şey anlamsız gelir. Umutsuzdur. Hayattan zevk almaz. Bu yaşanılan duygular 1 aydan fazla devam ediyorsa lohusalık depresyonundan bahsetmek mümkün. Uykusuzluk, taşkınlık ve öfke nöbetleri görülür. Anne sürekli olarak çocuğunu hırpalar. Olur olmaz şeylere ağlamaya başlar ve derin bir çaresizlik hissetmeye başlar. Bebeğinin ihtiyaçlarını gidermez, emzirmez, altını değiştirmez, ağlayınca kucağına almak istemez… Çok sıkıntılı bir süreç başlar. Kadın annelik duygusunu yaşayamaz. Hatta yaşadıkları sıkıntılardan dolayı anne, bebeğini düşmanı gibi görmeye başlıyor. . Lohusalık depresyonunda hormonların da etkisi var mı? Depresyon aynı zamanda beyinde nöro kimyasal değişikliklere bağlı olduğu için doğum sonrası süt üretmek için salgılanan hormonlar, beyindeki bazı dengeleri bozarak depresyonun oluşmasına zemin hazırlayabiliyor. Ayrıca hamileyken anne adayında östrejen, progesteron gibi hormonların sevileri oldukça yükseliyor. Doğumdan sonra ise bu hormonların seviyeleri hızlı bir şekilde normale dönüyor. Yapılan araştırmalar bu hızlı değişimin de depresyon üzerinde etkili olduğunu gösteriyor. . Lohusalık depresyonu yaşayan bir annenin bebeği duygusal olarak zedeleniyor mu? Lohusalık depresyonu yaşayan anneler, bebekleri ile ilgilenmediği için bebeğin duygusal ihtiyaçlarını da karşılayamaz hale geliyor. Bu da bebekte gelişim bozukluklarına yol açıyor. Çocuk normal zamanda konuşamıyor, yürüyemiyor… Anne, bebeğini hırpalıyor ve dövüyor ise tedavi sırasında bebek, anneden alınarak mutlaka başka bir kişinin bakımına veriliyor. Annenin olmaması durumu bebekte travmalara yol açabiliyor. . Lohusalık depresyonunun tedavisi var mı, nasıl tedavi ediliyor? İntihar riski en yüksek olan depresyon çeşidi olduğu için hafife alınmaması ve mutlaka bir hekim tarafından tedavi edilmesi gereken lohusalık depresyonunun tedavisinde, hem ilaç hem psikoterapi bir arada uygulanıyor. 3 aylık bir tedavi sonrasında iyileşmeler görülmeye başlıyor. Ancak hastanın ilaç tedavisine bir yıl, psikoterapiye ise en az 6 aya kadar devam etmesi gerekiyor. Bu tedaviler sonrasından yüzde 100`lük başarı sağlanıyor. Tedaviye direnç gösteren hastalar da var tabii. Bu hastalarımızı hastaneye yatırarak şok tedavisi uyguluyoruz. Ayrıca 6 aydan fazla süren depresyon, zamanında müdahale edilmezse kronikleşebiliyor. Bu sebeple kendisinin depresyon yaşadığından şüphelenenlerin vakit geçirmeden bir uzmana başvurması gerekiyor. . Kimler risk altındalar? - Genetik yatkınlığı olanlar - Çocuğu doğurmadan önce hazır olmayanlar - Hamilelik sırasında problemler yaşamış olanlar - Ailesel desteği olmayanlar - Maddi olarak sıkıntı yaşayanlar - Erken yaşta doğum yapanlar - Doğum öncesinde evliliği ile ilgili problemler yaşayanlar - İlk defa doğum yapanlar - Kendisiyle ilgili kişisel sorunları olanlar - Anksiyetesi olanlar ve daha önce lohusalık depresyonu yaşamış kişilerde daha çok görülüyor. . Lohusalık depresyonunun belirtileri neler olabiliyor? - Kendinizi enerjisiz ve bitkin hissediyorsanız - Sürekli üzgün ve mutsuzsanız - Ağlama nöbetleri yaşıyorsanız - Huzursuzsanız - Yeme problemleriniz varsa (çok ya da az yemek istiyorsanız) - Unutkanlık yaşıyorsanız - Kendinizi değersiz ve suçlu hissediyorsanız - Hiç bir şeyden zevk almıyorsanız - Sosyal hayattan kopmalar yaşıyorsanız (hiç kimseyle görüşmek istemiyor, misafir kabul etmiyor, dışarıya çıkmak istemiyorsanız) - Sürekli bir baş ve sırt ağrısı şikayetiniz varsa - Bağırsak ve mide problemleri yaşıyorsanız - Bebeğinizin hiçbir ihtiyacını karşılamıyorsanız - İntihar ve bebeğinizi öldürme düşünceniz varsa. . Lohusalık depresyonu yaşamamak için ne gibi önleler alınabilir? - Hamilelilik döneminizde doğuma hazırlık kurslarına gidin (psikolojinize olumlu yönde katkı sağlayabilir.) - Bebek sahibi olmaya karar verdikten sonra bir uzmanla görüşerek sizi nelerin beklediği hakkında bilgi alın. - Bol bol dinlenin. Bebeğiniz uyurken siz de uyuyun. - Eşiniz, aileniz ya da arkadaşlarınızdan destek alın. - Her işe siz yetişmeye çalışmayın. - Mükemmel olmak için çaba sarf etmeyin. - Bebeğin tüm ihtiyaçların siz karşılamaya çalışmayın. (Bazen eşinizin, ailenizden birinin ya da arkadaşınızın bebeğinizin altını değiştirmesine ve uyutmasına müsade edin) - Kendinize zaman ayırın. - Evden dışarı çıkın. (Arkadaşlarınızla buluşun, alışverişe gidin, sinemaya ve tiyatroya gidin.) - Spor yapın. - Diğer annelerle konuşun. Onların deneyimlerinden faydalanın. - Duygularınızı eşiniz ve arkadaşlarınızla paylaşın.