Canlı Vericiden Böbrek Nakli (Hastalar İçin)

Günümüzde böbrek nakli başarılı ve güvenli bir tedavi yöntemidir. Canlıdan Böbrek nakli sonrası birinci yıla gelindiğinde yüzde 90 –  95 sağlıklı ve diyalizden uzak bir yaşam sağlanmaktadır. Beşinci yıla gelindiğinde %70 diyalizden uzak yaşamına devam etmektedir. (United Network of Organ Sharing Oganization, USA, 1994 – 2004 verileri) Florence Nightingale Hastanesi Böbrek ve Pankreas Nakli Programı Direktörü Doç. Dr. Barış Akın, konuyla ilgili bilgi verdi.

Herkes böbrek nakli olabilir. Olamayacak hastalar çok küçük bir gruptur. Kanser tespit edilenler, tüberküloz gibi mikrobik hastalığı ve ileri derece kalp hastalığı olanlarda nakil öncesi iyi değerlendirme yapılması gereklidir. Hepatit hastaları da böbrek nakli olabilirler. Hepatit B veya C virüsünün karaciğerde olumsuz etkiler oluşturmadığı hastalarda böbrek nakli diyaliz tedavisinde kalmaya göre daha sağlıklı ve uzun bir hayat sağlamaktadır.

Canlı böbrek nakliyle ilgili bilmeniz gerekenler

Böbrek hastalarıyla görüşmelerimizde en sık rastladığımız durumlardan biri, onlara böbrek verecek bir yakınları olduğu halde canlı böbrek nakli olmayı tercih etmemeleridir. Böyle bir hayat hediyesi kadavra böbrek nakli için uzun yıllar bekleyerek sağlığınızdan kaybetmemeniz için çok önemli bir şanstır. Ayrıca siz canlıdan böbrek nakli olduğunuz için, başka hiçbir nakil şansı olmayan bir hastaya kadavra böbrek nakli şansı sağladığınız için bir başkasının hayatı da kurtulmuş olacaktır.

Daha da önemlisi canlıdan böbrek nakli yüzde 95 başarılı sonuçlanır ve canlı böbrek nakillerinin yarısı 25 yıl sonra halen çalışıyorken kadavra böbrek nakillerinin yarısı 10 yıl içerisinde fonksiyonunu kaybeder. Yani canlı böbrek nakli hem daha başarılı hem de uzun süre nakledilen böbreğin çalıştığı nakil seçeneğidir. Canlı böbrek nakli kararı verilirken size böbrek bağışlamak isteyen kişiler detaylı olarak incelenecek ve uygun sağlıkta bulunursa böbrek yetmezliğine girme riski artmadan size bu anlamlı hediyeyi sunabileceklerdir. Bu konuda elli yılı aşkın bir süredir böbrek bağışlamış olan bir fedakârlar ordusunun değerlendirildiği çalışmalar sonucu ortaya çıkan gerçeklerle karar verilmektedir.

Merkezimizde böbrek bağışlayacak kişinin laparoskopik (kapalı teknik) ameliyatla böbreği çıkarılmakta ve ameliyat sonrası birkaç gün içersinde evinde olması sağlanmaktadır. Tüm bu gerçeklere rağmen sevdiğiniz kişinin, kızınızın, oğlunuzun, kardeşinizin ameliyat olması sizi üzebilir. Ama sevdikleriniz sizinle sağlıklı ve uzun yıllar bu hayatı paylaşmak istiyorlar ise ve bunun karşılığında yapacakları fedakârlık onları mutlu edecek ise onlardan böbrek almayı kabul etmek felaket olarak değil, bir coşku bir mutluluk olarak görülmelidir. Çünkü onlar da karşılığında çok önemli bir şey kazanacaklar… SİZİ…

• Canlı böbrek naklinde öncelik vericiye zarar gelmemesidir. Bu sebeple böbrek verecek olan kişi çok detaylı tetkik ve uzman değerlendirmesinden geçer. Kendini sağlıklı bilen kimseler arasında her üç kişiden birinde böbrek bağışlamak için uygun olmadığı bir durum tespit edilir. Ancak sağlıklı olduğu tespit edilen kişiler böbrek vericisi olarak kabul edilir.
• Sağlık Bakanlığı’nın da tüzüğünde belirttiği gibi tüm böbrek yetmezliği hastalarına diyaliz tedavisine başlarken ilk aşamada böbrek naklinin önemi ve böbrek nakli olmaları için seçenekler anlatılmalıdır. En iyi seçenek, diyalize hiç başlamadan böbrek nakli olabilmektir. Bu sayede böbrek hastaları diyaliz tedavisi altında vücutları hiç yıpranmadan ve başka sağlık problemleri gelişmeden böbrek nakli olabilirler. Çalışmalar, böbrek yetmezliği hastalarında diyalizde geçirilen sürenin kısa olması halinde böbrek nakli sonrası daha sağlıklı ve uzun bir hayat sağlandığını göstermiştir.
• Yasal çerçeve içersinde dördüncü dereceye kadar akrabalık ilişkisi bulunan kişiler size böbrek bağışlayabilir. Örneğin eşinizin kardeşinin eşinin kardeşi veya yeğeninizin eşi size çok uzak görünse de dört derece arabalık ilişkisi içersindedir. Günümüzde canlıdan böbrek naklinde doku grubu uyumunun gerekmemesi eşler arasında veya uzak akrabalar arasında böbrek nakli yapılmasına olanak tanımaktadır. Dört dereceden daha uzak akrabalık ilişkisi olması durumunda ancak etik kurulumuzun onayladığı nakiller gerçekleştirilmektedir.
• Canlıdan böbrek naklinde alıcı ve verici arasında kan grubu uyumu olması gereklidir. Aynen kan vermekte olduğu gibi O kan grubu herkese verebilir ve AB kan grubu herkesden alabilir. Alıcı ve vericinin Rh pozitif veya negatif olmasının bir önemi yoktur. Size böbrek vermek isteyen yakınınız ile ABO kan grubunuz aynı olmadığı durumda yine bize başvurabilirsiniz. Bu durumda başka bir alıcı ve vericiyle eşleştirilerek uygun kan grupları arasında çapraz böbrek nakli yapılabilir. Kan grubuna karşı olan antijenlerin diyalize bağlanır gibi bir makineye  bağlanarak kandan temizlendiği aferez denilen tedavi ve bağışıklık sistemini önemli ölçüde baskılayan yeni ilaçların kullanılması ile kan grubu uyumu olmadan nakil günümüzde yapılabilmektedir.  Kan grubu uyumu olmadan böbrek nakli, özellikle sağlıklı ve genç hastaların daha çok tercih edebileceği bir seçenek olabilir.
• Diyabet hastalarında böbrek nakli mutlaka uygulanmalıdır. Tip I diyabet hastaları için böbrek nakli ile birlikte pankreas nakli yapılması önemli bir şanstır.
• Toplumda nakil olan hastaların normalden farklı koşullarda yaşamasının gerekeceği gibi yanlış bir önyargı vardır. Oysaki nakil olmuş hastalar arasında kayak şampiyonları ve profesyonel futbolcular mevcuttur. Böbrek nakli sonrası sizi sağlıklı ve aktif bir hayat beklemektedir.
• Böbrek naklinde önemli olan bir böbreğin yerleştirilmesi değil, nakledilen böbreğin uzun yıllar boyunca çalışmasını sağlamaktır. Böbrek nakli sonrası rejeksiyon (doku reddi), hipertansiyon, hiperlipidemi, enfeksiyon gibi hastaya ve nakledilen böbreğe zarar verecek faktörleri önleyecek ve gerektiğinde tedavi edecek etkin bir takip programı ile böbreğin uzun süre çalışmasını sağlamak önceliklidir. Merkezimizde kurmuş olduğumuz nakil hastası takip programımız sayesinde hastalarımız tecrübeli bir ekip tarafından dikkatle takip edilmektedir.

Kadavra listesine girmek veya canlıdan böbrek nakli ile ilgili daha detaylı bilgi alabilmek için bize ulaşabilirsiniz. Size böbreğini bağışlamak isteyen yakınınız ile birlikte duygu ve düşüncelerinizi bizimle paylaşmaktan çekinmeyin.

Kaynak: www.bobreknakliturkiye.com