Depresyon Kulak Çınlamasına Neden Olur Mu?

Kulak çınlaması hayat boyunca herkeste görülebilen bir sorun. Kulak çınlamasına neden olan birçok hastalık var. Beyindeki tümörlerden, kas ve sinir hastalıklarına, denge sorunlarından damarsal nedenlere kadar değişkenlik gösteren kulak çınlaması tıp dilinde ‘Tinnitus’ olarak adlandırılıyor.

Acıbadem Kadıköy Hastanesi KBB Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, kulak çınlamasının ABD’de 40 milyon kişide, ülkemizde ise 7-10 milyon kişide görüldüğünü belirtiyor.
Depresyonun bile kulak çınlamasına yol açtığını söyleyen Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, hastalığın sıklığının yaş ilerledikçe arttığını vurguluyor.

Kulak çınlamasına yol açan pek çok hastalık bulunması nedeniyle hastaların bu konuda sıkıntılar yaşadıklarını vurgulayan Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, merak edilen soruları yanıtladı.

. Kulak çınlaması nasıl bir hastalıktır?
Tinnitus hastalığı, harici bir uyaran olmaksızın ses algılanması şeklinde tanımlanabilir. Bu sesler ise şöyledir:
–    Hastalıkta tek bir ton algılaması yoktur.
–    İnce veya kalın tonlu tek düze sesler vardır.
–    Nabız atışı ile eş zamanlı gürültü şeklinde, pat-pat veya çıtırtı şeklinde sesler olur.
–    Saatteki saniye tıklamalarına benzeyen veya daha hızlı olan sesler ortaya çıkabilir. Hastadan alınan öykü ile algılanmakta olan sesin tanımlaması detaylandırılabilir.

. Kimlerde daha çok görülür?
Erkek kadın oranları arasında belirgin fark yok. Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artıyor.  Silahlı kuvvetler, dokuma fabrikası, kazan işçiliği, tersane işçiliği gibi yüksek gürültüye maruz kalınan mesleklerde görülme sıklığı artıyor, görülme yaşı daha genç popülasyonu etkiliyor.  Yaşlı topluluğun yüzde 33’ünü etkilerken, 55 yaşın üzerindekilerin yüzde 30’unda hafif, yüzde 10’unda ise şiddetli tinnitus olduğu belirtiliyor. Potansiyel olarak tüm bireyler (ağır işitme kayıplı olsalar bile) tinnitusa adaydır.

. Kulak çınlamasının en sık görülen nedenleri nelerdir?

Tinnitusu iki ana sınıfa ayırabiliriz: Birinci gruptakiler, kulak çevresi yapılardan oluşan çınlamalar.
İkinci grupta ise sensörinöral  (Salyangoz içinde işitmenin ilk algılayıcısı saçlı hücreleri, işitme siniri sinir lifleri, sinir çekirdekleri, beyin sapı ve beyin korteksindeki merkezlerden kaynaklanan) çınlamalardır.

KULAK ÇEVRESİ OLUŞUMLARDAN KAYNAKLANAN ÇINLAMALAR:
Kulak çevresi oluşumlarından kaynaklanan iki tip çınlama var.
Vasküler nedenli olanlar: Arteriel-venöz malformasyonlar, damar ve çevresi sinir doku kaynaklı tümörler, anevrizmalar, hipertansiyon.

Sinir-kas anomalileri: Kulak içindeki kasların spazmları, çene eklemi fonksiyon bozuklukları, östaki tübünün olması gerekenden daha açık olması veya fonksiyon yitimi şeklinde sıralanabilir.

DUYSAL-SİNİRSEL ( SENSÖRİNÖRAL) NEDENLER :

a) Kulağa bağlı nedenler: Salyangoza ait nedenler; yaşlılığa bağlı işitme kaybı, iç kulak iltihaplanmaları, otoskleroz ( salyangoza özgün bir hastalık), Meniere hastalığı. Kulak çınlaması orta kulakta sıvı birikmesi,  kemikcik sistemindeki çeşitli bozukluklar, orta kulak tümörlerinden de kaynaklanabiliyor. Bunların dışında dış kulak yolunda oluşan ve kulağı tıkayan her türlü sorun nedeniylede çınlama oluşabiliyor.

b) Nörolojik nedenler: Kafa travmaları başta olmak üzere her tür kafa içi nedenli hastalıklardan dolayı çınlama oluşma potansiyeli vardır. Multiple skleroz ve menenjit sonrasında da çınlama sorunu sık görülür.

c) Diş ve çene kaynaklı: Çene ekleminin bozuklukları da tinitusa yol açabiliyor.

d) Metabolik kaynaklı sorunlar: Hipertiroidi, hipotiroidi, hiperlipidemi, şeker hastalığı, çinko, bakır, demir eksikliği, Vitamin B12 eksikliği.

e) İlaçlara bağlı nedenler: Aspirin, Non steroid antienflamatuvar ilaçlar (romatizma, genel ağrı tedavisinde kullanılırlar), bazı antibiyotik ajanlar.

f) Psikolojik nedenler: Depresyon ve anksiyete.

. Kulak çınlaması tamamıyla tedavi edilebiliyor mu?
Hastalığın çok fazla nedeni var ve bazı belirsizlikler içeriyor. Bu nedenle hastalığa ilişkin çok sayıda tedavi yöntemi önerilmiştir ve denenmektedir. Henüz fikir birliğine varılmış en etkin tedavi yöntemi diyebileceğimiz bir yöntem bulunmuyor.

Amerikan İlaç Yönetimi’ nin (FDA) onayladığı bir ilaç da yoktur. Ancak şunu da söylemek gerekirse hasta hekim uyumu doğrultusunda kararlı bir tedavi ile önemli, kayda değer, hastanın yakınmasını kabul edilebilir düzeye indirgeyebildiğimiz hasta sayısı azımsanmayacak denli çoktur. Ancak kısa sürede tedavide büyük başarılar elde edilmesinin beklenmemesi gerekiyor. Özellikle de televizyon ya da basında bu hastalığa kesin çözüm önerdiklerini iddia edenlere itibar edilmemesini öneriyoruz.

. Çınlamanın çok şiddetli olduğu durumlar var mı?
Olabilir, bunu değerlendirmek için kullandığımız tinnitus değerlendirme formları var. Rahatsızlık kişiye bağlı olduğundan, bunu kendi algımızda bir teraziye, kısmen de olsa bir standardizasyona oturtmamız lazım.

. Kulak çınlaması olan kişiler gürültüye karşı daha hassas kişilerdir diyebilir miyiz?
İç kulağın koklea (salyangoz) bölgesinden kaynaklanan çınlamalarda kişi sese karşı hassastır. Az işitebilir ancak buna karşın işitmekte olduğu sesten rahatsızlık hissedebilir. Örneğin Meniere hastalığında bu çok tipik bulgudur.

. Geçirilen ameliyatlar, kazalar, uzun uçak yolculukları sonrasında da çınlama olabilir mi? Çınlama sorunu kalıcı olabilir mi?
Beyin ve kulak ameliyatları sonrasında görülebilir. Ancak belden verilen anestezi ile yapılan sezaryen ameliyatını takip eden erken dönemde tinnitus, işitme kaybı, vertigo yaşayan hastalar da olabiliyor.

. Çınlama sorunu olan kişiler gürültülü ortamlardan uzak durmalı mıdır?
Evet uzak durmalıdırlar. Sağlıklı ve çınlaması olmayan kişiler de, gün içinde çok uzun süreli kulaklık kullanmak, yüksek sesle kulaklıkla müzik dinlemek sonucunda, çınlamayla karşı karşıya kalabilir. Bu uygulamanın devam süresinin uzaması doğrultusunda da tinnitus kalıcı hale gelebilir. Bu nedenle uzun süreli kulaklıkla yüksek sesli müzik dinlemekten kaçınılmalıdır.