Devlet Hastanelerinde Engellilere Öncelik Hakkı

Acaba engelli hastalar için teşhis ve tedavi hizmetlerinde bazı kolaylıklar getiriliyor mu? Devlet hastanelerinde durum nedir? Bedensel, işitme, görme ve zihinsel engelli bireyler için devlet hastanelerinde ne gibi projeler üretiliyor? İşte merak edilen bu konularda İstanbul Anadolu Güney Kamu Hastaneleri Genel Sekreterliği Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Engelli Hizmetler Birimi Uzmanı Dt. Esra Tunalı şu bilgileri veriyor?

. Türkiye’de sağlık kurumlarınzda engelli hastaların en başta gelen problemi sizce nelerdir?

“Tüm dünyada engelli erişebilirlik düzenlemeleri belirlenmiş ve devletlere bu alanda önemli sorumluluklar yüklenmiştir. Birleşmiş Milletler Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesinde ‘Herhangi bir ayrım yapılmaksızın engelli kişilerin en yüksek sağlık hizmeti standardına ulaşma hakları’ vurgulanmıştır. Ülkemizde engelli vatandaşımızın hakları, başta Anayasa4mız olmak üzere çeşitli yasalar ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmıştır. Sağlık Bakanlığımızın stratejik hedefleri arasında haklar ve engelli hastalarımıza uygulanacak pozitif ayrımcılık kriterleri belirtilmiştir.”

GÖRME ENGELLİLER İÇİN SAĞLIK HİZMETLERİ

. Engelli vatandaşlara yönelik yapılan düzenlemeler nelerdir?

“Engelli hastalarımıza yönelik yapmış olduğumuz pek çok düzenleme var. Birkaç örnek vermek gerekirse;

• Görme engelli hastalarımızın hasta hak ve sorumluluklarını bilmesi için Braille alfabesi ile hazırlanan rehber/broşür ve CD’ler oluşturularak tüm Sağlık Tesislerimizde kullanımı sağlanmıştır.

• Engelli hastalarımıza yönelik ulaşılabilirlik kapsamında; Sağlık hizmeti sunumunda Hasta Bilgilendirme Yönetim Sistemine entegre olarak tüm muayene ve tedavilerinde öncelik hakkı tanınmaktadır. Hastalarımıza refakat sağlayacak olan personellerimiz tüm sağlık kurumlarımızda görevlendirilmiş olup, aynı zamanda her Sağlık Tesisimizde en az bir personelimizin işaret dili eğitim sertifikası alması sağlanmıştır.

• İç ve dış mekânlarımızda mimari ve çevresel düzenlemelerimize ilişkin olarak asansör, tuvalet, lavabo, müracaat bankosu gibi ortak alanlar her engelli grubuna hitap edecek şekilde düzenlenmiştir.
• Görme engelliler için ortak alanlarımızda da takip izi oluşturulmuştur. Hastane yerleşkesi kabartma haritası, Braille yazılı ve kabartmalı bilgilendirme panosu engellilerin ve yakınlarının kolayca ulaşabileceklere yerlere asılmıştır.

• Sağlık kurumlarımız otoparkında engelli personellerimiz ve engelli hastalarımızın araçları için standartlara uygun yerler ayrılmıştır. Engelli hastalarımızın imkânlar ölçüsünde transferleri sağlanmaktadır.”

ANADOLU GÜNEY KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ’NİN ENGELLİ HASTALARA YÖNELİK HİZMETLERİ

. Engelli bireyler için sağlık alanında sizin gözlemlemiş olduğunuz daha farklı problemler bulunmakta mıdır? İstanbul Anadolu Güney Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği olarak bu konuda çözüm öneriniz ya da bir planlamanız varsa bizimle paylaşabilir misiniz?

“Biz spesifik olarak ağız ve diş sağlığı alanında bir araştırma yaptık ve gördük ki sağlıklı bireylerin yüzde 85-90′ ında ağız ve diş sağlığı sorunları yaşanırken, bu oran engellilerde neredeyse yüzde 100′ e yakındır. Bunun en önemli nedeni, engelli hastalarda genel sağlık problemleri ile uğraşılırken ağız ve diş sağlığının göz ardı edilebilmesi ve ağız bakımı ister kendileri, isterse aileleri tarafından yapılıyor olsun fırçalama sıklığının yeterli sayılara ulaşmamasıdır. Engelli hastalar, ağız-diş hastalıkları bakımından yüksek risk grubundadırlar.

Zihinsel engelli bireylerin aileleri ağız, diş bakımı ve doğru beslenme alışkanlığı ile ilgili bilgilendirilmelidir. Ailelerin engelli çocukları diş bakımına ve kontrolüne getirememe sebepleri, sosyal izolasyon ve çocukların transferinde yaşanılan güçlüklerdir. Ayrıca zihinsel engelli bireylerin tedaviye uyum sürecinin etkili olabilmesi için engelli bireylerde doğru iletişim yöntemlerine hakim ve bu konuda tecrübeli olan sağlık personelleri tarafından ağız ve diş sağlığı tedavi hizmetleri sunulmalıdır.

BENİMLE GÜLEMSE PROJESİ

Bu kapsamda Genel Sekreterliğimizce Türkiye’de ilk defa yapılacak olan ‘Benimle Gülümse’ projesi ile İstanbul ilindeki 25 ilçemizde 6 yaş altı bin 806 zihinsel engelli çocuğumuzun ağız ve diş sağlığı mevcut durumlarının tespit edilmesi, ebeveynlerine koruyucu diş hekimliği ve doğru beslenme konularında eğitim verilmesine yönelik projemizi başlatmayı hedefliyoruz. Bu sayede zihinsel engelli çocuklarla iletişim ve koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetleri konusunda eğitim vermeyi planladığımız ekiplerimizle birlikte mobil ünitlerimiz kullanılarak çocuklarımızın kendi ortamlarında engellilik durumlarına göre ağız ve diş sağlığı kontrolleri sağlanarak ebeveynlerine eğitim verilecektir. Aynı zamanda ebeveyn eğitimi ile ilgili olarak danışma hattı, web sitesi uygulamaları gibi kitle iletişim araçlarının aktif kullanılması planlanmaktadır.

Ayrıca; tedavi edici ağız ve diş sağlığı hizmetleri kapsamında uyum sağlayabilen hastalarımızın tedavileri lokal anestezi altında yapılabilirken, ağır zihinsel veya fiziksel engellilerin tedavileri ancak genel anestezi altında yapılabilmektedir. Bu kapsamda Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerimize başvuran zihinsel engelli hastalarımızın ortak protokol kapsamında bu konuda özellikli eğitim almış diş hekimlerimizin devlet hastanelerimizin ameliyathaneleri ve anestezi ekipleri ile birlikte ağız ve diş tedavi hizmetleri almalarını sağladık.

Yakın zamanda hizmet vermeye başlaması için çalıştığımız Pendik Ağız ve Diş Hastanemizin projesinde de İstanbul ili içerisinde kamuda ilk bilinçli sedasyon ünitesiyle hafif ve orta düzey zihinsel engelli hastalarımızın genel anesteziye gerek kalmadan bilinçli sedasyon ünitesiyle hizmet almalarını sağlamış olacağız.

Engellilerimizin hem sağlık alanında hem sosyal hayatta yaşamlarını kolaylaştıracak çalışmaların artarak sürdürülmesi temennisi ile onların sorunlarını sahiplendiğimizi ifade etmek isterim. “