Endometriozis (Çikolata Kisti)

Üreme çağındaki kadınlarda görülen bir hastalık olan endometriozis, normalde rahim iç tabakasında bulunması gereken endometriuma benzeyen dokunun rahim dışında, vücudun diğer bölgelerinde de bulunması anlamına geliyor. Endometriozisi olan kadınların yaklaşık yüzde 30 – 40 oranında kısırlık görüldüğünü belirten Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Ateş Karateke, endometriozisin belirtileri ile ilgili şunları söylüyor:

“Her adet döneminin sonunda, hormonlar rahmin içindeki endometrium dokusunun parçalanarak dökülmesine neden olduğu zaman, rahmin dışında büyüyen endometrial doku parçalanır ve kanar. Bununla birlikte, rahimden gelen ve regl sırasında vücuttan atılan aybaşı akıntısının aksine, bu yanlış yerdeki dokunun gideceği bir yer yoktur. Bu durumda endometriozis bölgesini çevreleyen dokular iltihaplanıp şişebilirler. Bu iltihaplanma endometriozis bölgesinin etrafında bir reaksiyonel doku oluşturabilir. Endometriozis en sık karın boşluğunda özellikle yumurtalıklar, rahime ait tüpler, rahim bağları, vajina ile anal kanal arasındaki alanda, rahim dış yüzeyinde ve karın boşluğunun alt bölüm yüzeyinde görülür. Endometriozisin en sık görülen belirtisi adetten önce ve adet esnasında görülen ağrılar, cinsel temas sırasında ve sonrasında görülen ağrılar, kısırlık, düzensiz veya fazla kanamalardır. Diğer belirtiler ise yorgunluk, adet sırasında ağrılı barsak hareketleri, sırtın alt tarafına vuran ağrı, adet sırasında ishal veya kabızlık ve diğer barsak rahatsızlıkları olabilir. Kısırlık, endometriozisi olan kadınların yaklaşık yüzde 30 ya da 40`ında görülür. Bazı endometriozisli kadınlarda hiçbir belirti olmayabilir. Duyulan sancının miktarı her zaman hastalığın şiddeti ile doğru orantılı değildir.” Çikolata kisti tehlike yaratabilir Endometriozisin yumurtalıklara yerleştiğinde yumurtalık içinde kistlere neden olduğunu söyleyen Dr. Karateke “Bu kistlerin içinde, çikolata (koyu kahverengi) renginde sıvı toplanır. Bu sıvının rengi dolayısı ile çikolata kisti denilmektedir. Kist tedavi edilmeyip büyük hacimlere ulaşırsa, kist yırtılabilir ve içindeki sıvı batın boşluğuna yayılır bu da ciddi komplikasyonlara neden olur” diyor. Endometrioz tanısında eksiksiz bir fiziksel muayene gerektiğini belirten Dr. Karateke, tedavi konusunda şunları söylüyor: “Endometriozis tanısı, küçük bir operasyon olan laparoskopi (pelvis bölgesinin endoskopik muayenesi) ile kanıtlanır. Laparoskopi, hastanın ve doktorun tedavi hakkında karar vermesinde altın standart yöntemdir. Hamile kalmak isteyen hafif ya da minimal endometriozisli hastalar için hastanın yaşına ve hastalıkla bağlantılı ağrının şiddetine bağlı olarak öncelikle 6 aydan 1 yıla kadar uzanan bir korunmasız cinsel ilişki önerilir. Eğer bu süre içinde hamile kalınmazsa, bu durumda tedaviye ihtiyaç duyulur. Hamile kalmak istemeyen kadınlar için ise hormon baskılama tedavisi önerilebilir. Bu tedavi yumurtlamayı engellediği için endometriozis tedavisi gören kadınlar bu tedavi sırasında hamile kalamazlar. Yine de bazıları, tedavi sona erdikten kısa bir süre sonra hamile kalmayı tercih edebilirler. Endometriozisli kadınlarda dış gebelik ve düşük şansı yüksek olabilir. Doğurganlık isteğine bağlı olarak, bazı kadınlar, çevreleyen sağlıklı dokulara zarar vermeden hastalıklı dokunun alınması için cerrahi müdahale isteyebilirler. Bu amaçla laparaskopik ya da klasik yöntemle yapılan cerrahi ile endometriozis lezyonlarının çıkartılması veya yok edilmesi mümkündür. Böylece belirtilerin hafiflemesi veya gebeliğin oluşması sağlanabilir. Buna rağmen diğer tedavilerde olduğu gibi hastalığın tekrarlama olasılığı yüksektir. Radikal cerrahi de söz konusudur; ancak diğer tedavilere cevap vermeyen uzun süreli ağır endometriozis olgularında cerrahi operasyonla rahim, yumurtalıklar ve tüm endometriozis odakları çıkartılır. Bazı hastalar için, tedavi edilmemiş endometriozisin neden olduğu hasarı ortadan kaldırmak amacıyla daha radikal cerrahi müdahale gerekebilir. Eğer yumurtalıklar ciddi hasar görmüşse, yumurtalıkların alınması tek tedavi yöntemi olabilir.” Kaynak: Yeditepe Üniversitesi Hastanesi web sitesi (www.yeditepehastanesi.com.tr)