Kanser Ve Cinsel Yaşam

Birçok kanser tipi ve kanser tedavisi cinsel yaşamı etkiler. Cinsellik, bilindiği üzere, fiziksel, psikolojik ve sosyal, kompleks bir olaydır. Kişinin cinsiyeti, yaşı, kişilik yapısı, dîni inançları ve kültürel değerleri ile çok yakından ilişkilidir. Cinsel fonksiyon yaşam kalitesini etkileyen önemli bir faktördür.

Araştırmalar, meme ve jinekolojik organ kanserleri geçiren kadınların yaklaşık olarak yarısında, uzun süreli cinsel fonksiyon bozukluğu görüldüğünü, prostat kanseri nedeniyle tedavi olan erkeklerde de tedavinin tipine göre değişen oranlarda cinsel problemler yaşandığını göstermektedir.

Kanser tanısı alan ve bu nedenle tedavi olan kadın ve erkeklerde en sık görülen cinsel problemler her iki cinste de cinsel isteğin kaybı; erkeklerde ereksiyon gecikmesi ya da yokluğu, kadınlarda ise ağrılı cinsel ilişkidir. Bunların yanı sıra erkeklerde boşalma problemleri ve her iki cinste orgazm sorunları yaşanabilir.

KANSER TEDAVİLERİNE BAĞLI SORUNLAR

Organ kaybına neden olan cerrahi tedavilerin, örneğin meme kanserinde tüm memenin çıkarılmasının (mastektomi) cinsellik üzerine en olumsuz etkisi kadının kendini artık çekici bulmamasına yol açması ve cinsel isteğin azalmasıdır. Günümüzde meme koruyucu cerrahiler ya da mastektomi sonrası plastik cerrahi ile yeni meme oluşturulması bu alanda önemli bir gelişme sağlamıştır.

Erkeklerde prostat ve rektum kanserlerinde ereksiyon ve boşalma sorunları ameliyat sırasında sinir kesilerine bağlı olabilir. Son yıllarda sinir koruyucu cerrahi tekniklerin geliştirilmesi de bu alanda önemli bir gelişmedir.

Kemoterapiye bağlı saç dökülmesi kişinin beden imajını etkileyebilir ve bu yüzden cinsel isteğini azaltabilir. Ancak bu geçici bir yan etkidir. Kadınlarda kemoterapi sonrası östrojen hormon üretiminde azalma meme kanseri tedavisinde hastalık seyri açısından istenen bir husustur ama östrojen eksikliğine bağlı sıcak basması, vajinada kuruluk, ağrılı cinsel ilişki cinsel yaşamı olumsuz yönde etkiler. Bunun düzeltilmesinde östrojen yerine koyma tedavisi kesinlikle uygulanamaz, fakat hormonal olmayan bazı ilaçlar bu konuda yararlı olabilir. Bazı kemoterapi ilaçlarının ve cinsel organları içine alan radyoterapinin kısırlığa neden olabileceğini de baştan bilmekte yarar vardır.

Rektum ve rahim ağzı kanserlerinde radyoterapi vajinada daralma ve kurumaya yol açabilir ve bu, cinsel ilişki sırasında ağrı oluşturur. Erkeklerde, rektum ve prostat kanseri tedavisinde uygulanan radyoterapi penise giden kan akımını azaltabilir; ereksiyon sorunları yaşanabilir.

KANSER HASTALARINA CİNSELLİKLE  İLGİLİ ÖNERİLER

. Doktorunuzla cinsel sorunlarınızı konuşmaktan çekinmeyiniz. Tedavi başlangıcında konuşulacak her türlü ayrıntı birçok problemin baştan halledilmesini sağlayabilir.

. Cinsel istek azalması sıklıkla depresyona bağlıdır; bu ise ilaç ve psikoterapi ile çözümlenebilir.

. Kanser, cinsel ilişki ile bulaşan bir hastalık değildir, partnerinizle iletişiminizi koparmayınız.

.  Bazı yandaş hastalıklar (şeker hastalığı, hipertansiyon) ve sigara alışkanlığı cinsel sorunları arttırabilir. Yandaş hastalığınız varsa tedavisini ihmal etmeyiniz. Sigara alışkanlığını terk ediniz.

Prof. Dr. N. Faruk Aykan
İ.Ü İstanbul Tıp Fakültesi Onkoloji Enstitüsü / Medical Onkolog