Sıcak Çarpması ve Boğulma Anında Yapılması Gerekenler

Acil durumlarda doğru bir şekilde ilk yardımda bulunmak hayat kurtarıyor. Acıbadem Hastanesi’nden yapılan açıklamada böcek sokması, güneş çarpması ve boğulma anında yapılması gereken ilk yardımla ilgili bilgi verildi.

Böcek sokmaları: Her türlü zehirli hayvan ısırığı veya sokmasında ilk ve en önemli yaklaşım, çok süratli bir şekilde ısırık ya da iğne izinin bulunduğu deliği yıkayarak buz tatbik edilmesi gerekir. Böyle bir durumda kişi istirahate alınmalı, özellikle yılan ve kene ısırıklarında en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

Keneler, bilinçsiz hareketlerle vücuttan koparılmaya çalışılmamalıdır. İnce uçlu bin pensle (cımbız benzeri) kafası koparılmadan deriye en yakın yerden seri ve tek bir hareketle uzaklaştırılmalıdır.

• Arı sokmalarının belirtileri ve ilkyardım
Arı sokmalarında belirtiler kısa sürede etkisini gösterir. Acı, şişme, kızarıklık gibi lokal reaksiyonlar görülebilir. Arı birkaç noktadan ve nefes borusuna yakın bir yerden soktuysa ya da kişinin bünyesi alerjik etkilere açıksa, tehlikeli durumlar oluşabilir. Arı sokmalarında yaralı bölge yıkanmalı, arının iğnesi derinin üzerinden görülüyorsa çıkartılmalı ve soğuk uygulama yapılmalıdır.

Arı ağızdan sokmuşsa ve solunum güçleşiyorsa, kişinin buz emmesi sağlanmalıdır. Ağız içi sokmalarında veya alerji hikayesi olanlarda tıbbi yardım istenmelidir.

• Deniz canlıları sokmasında belirtiler ve ilkyardım
Deniz canlıları sokması vücutta kızarıklık, şişme, iltihaplanma, sıkıntı hissi, huzursuzluk ve baş ağrısı gibi etkiler yaratır.  Deniz canlılarının neden olduğu yaralanmalarda, yaralı bölge hareket ettirilmemeli, batan diken varsa ve görünüyorsa çıkartılmalıdır. Yaralanan bölge ovulmamalı, antiseptik bir madde veya sabunla temizlenmelidir.

Sıcak Çarpması: Yüksek derecede ısı ve neme maruz kalan vücudun, ısısını ayarlayamaması sonucunda ortaya çıkan kimi bozukluklar, sıcak çarpması olarak adlandırılır. Sıcak çarpmasında özel bir risk grubu bulunmamakla beraber, hastalık ya da yaralanmalar için hassas olan kişiler diğer kişilere göre daha çok etkilenirler. Kalp, tansiyon, diyabet, kanser hastaları, normal kilosunun çok altında ve üzerindekiler, psikolojik ya da psikiyatrik rahatsızlığı olanlar, böbrek hastaları, 65 yaş üzeri kişiler, 5 yaş altı çocuklar, hamileler, sürekli ve bilinçsiz diyet uygulayanlarla yeterli miktarda su içmeyenler, risk grubu içinde yer alır.

• Sıcak çarpması belirtileri ve alınması gereken önlemler
Sıcak çarpmasıyla karşı karşıya kalan kişilerde adale krampları, güçsüzlük, yorgunluk, baş dönmesi, davranış bozukluğu, sinirlilik, solgun ve sıcak deri, bol terleme, mide krampları, kusma, bulantı, bilinç kaybı, hayal görme ve hızlı nabız gibi şikayetler görülebilir.

Özellikle şapka, güneş gözlüğü ve şemsiye gibi güneş ışığından koruyacak aksesuvarlar kullanılması, ilk akla gelecek önlemler arasındadır. Sıcak havalarda; mevsim şartlarına uygun, terletmeyen, açık renkli ve hafif giysiler tercih edilmelidir. Bu dönemlerde bol miktarda sıvı tüketilmeli, her öğünde yeteri miktarda gıda alınmalıdır. Gereksiz ve bilinçsiz ilaç kullanımından, güneş ışığının direkt etkisinden uzak kalınmalıdır. Kapalı mekanların düzenli aralıklarla havalandırılması, sıcak çarpmalarına karşı alınacak önlemler arasında sayılabilir.
Boğulmalar: Boğulma, vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi sonucunda dokularda bozulma meydana gelmesidir. Boğulma, bayılma ve bilinç kaybı sonucu dilin geriye kayması nedeniyle oluşabilir. Nefes borusuna sıvı dolması ya da yabancı cisim kaçması, akciğerlerin zedelenmesi, gazla zehirlenme gibi durumlar, boğulmaya neden olabilir.

• Boğulmada belirtiler ve ilkyardım
Boğulmada en büyük belirti, nefes almada güçlük olarak kendini gösterir. Hastanın ağzında balgam toplanması ve köpüklenme, yüzde, dudaklarda ve tırnaklarda morarma ile genel sıkıntı hali gözlemlenir. Öncelikle boğulma nedeni ortadan kaldırılmalı ve bilinç kontrolü yapılmalıdır. Hastanın yaşamsal bulguları değerlendirilmeli, izlenmeli, temel yaşam desteği sağlanmalı ve derhal tıbbi yardım istenmelidir.

Kaynak: Acıbadem Hastanesi web sitesi
(www.acibadem.com.tr)