Antibiyotiklerle İlgili Gerçekler…

Esra Kazancıbaşı İle Sağlık

Tatile çıkacağımız zaman ilaç çantamızdan eksik etmediğim iki ilaç vardır: Ağrı kesiciler ve antibiyotik.

Migren ve gerilim tipi baş ağrım olduğundan ağrı kesici yanımda olmadan seyahate asla çıkmam. Özellikle de yurt dışına. KOAH ve kalp yetmezliği hastası olan eşim de salgınlardan hemen etkilenir. Nezle, hafif öksürük hemen göğsüne iner, balgamlı öksürük başlar. Bu KOAH’ı tetikler, KOAH da kalp yetmezliğini… Bu zincirleme etkileşim yüzünden, eşimin kalp ve göğüs hastalıkları uzmanları, öksürüğe balgam eşlik ettiğinde hemen antibiyotik verirler.

Eşim gibi gripten etkilenen, kalp ve akciğer hastalığı gibi kronik rahatsızlığı olanlar hariç, antibiyotiklerin Türkiye’de aşırı tüketimi olduğu acı bir gerçek. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ da, geçtiğimiz günlerde katıldığı bir toplantıda, Türkiye’de gerekenden iki kat daha fazla antibiyotik kullanıldığını söyledi.

Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı araştırmaya göre Türkiye, antibiyotik kullanımında 40 Avrupa ülkesi arasında ilk sırada. Ülkemizde kişi başına düşen günlük antibiyotik tüketimi 42 birimken Hollanda’da bu rakam 14 birim seviyesinde.

GEREKSİZ ANTİBİYOTİK KULLANIMININ ZARARLARI

Antibiyotikler konusunda bilinmesi gereken en önemli şey, virüslere karşı etkili olmadıkları. Peki, yanlış ya da gereksiz antibiyotik kullandığımızda neler mi oluyor? Zaman içinde hastada antibiyotiklerin tedavi edici etkisi azalıyor veya yok oluyor. Aşırı ve gereksiz kullanım sonunda bakteriler direnç kazandığı için zatürre, menenjit gibi yaşamı tehdit eden hastalıklarda antibiyotikler ne yazık ki etki göstermiyor. Kadınlarda sık görülen bir hastalık olan sistit tedavisinde de antiyotiklere karşı direnç gelişiyor. Yapılan bir araştırmaya göre, sistit hastası her 5 kadından birinde antibiyotik direnci var. Aşırı antibiyotik tüketiminin karaciğer ve böbreklerde ciddi yan etkilere, fonksiyon kayıplarına ve alerjiye de sebep olabileceği unutulmamalı.

SAĞLIK BAKANLIĞI’NDAN ANTİBİYOTİK FARKINDALIK PROJESİ

Sağlık Bakanlığı gereksiz antibiyotik kullanımının önüne geçmek amacıyla Türkiye’de ciddi bir farkındalık çalışmasına imza atacak. Bir yandan toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi çalışmalarına ağırlık verilirken, diğer taraftan da beta kaynaklı üst solunum yolu hastalıklarında uygun tedavi artık 5 dakikada sonuç verebilen tanı kitleriyle tespit edilecek.

Özellikle bademcik iltihabı ve üst solunum yolu gibi rahatsızlıklarda test, muayene esnasında hastanın boğazından alınan sürüntüyle yapılıyor. Sürüntü laboratuvara götürülmediği için hastalar birkaç gün beklemek zoruda kalmıyor. Hemen 5 dakikada sonuç alınıyor. Eğer, beta bulunursa hastaya antibiyotik veriliyor. Böylelikle gereksiz antibiyotik kullanımının da önüne geçilmesi amaçlanıyor. Test, Sağlık Bakanlığı’na bağlı devlet hastanelerinde, özellikle çocuk, kulak, burun, boğaz kliniklerinde, aile hekimlerinde ve acil servislerde yapılacak. Üniversite hastanelerinde ve özel hastanelerde de testin kullanıma sunulması öneriliyor.

Komşunuzun “Çocuğuma iyi geldi” diye size verdiği evde kalan antibiyotiği, nezle olup, ateşi çıkan kızınıza doktorunuza danışmadan asla içirmeyin. Antibiyotik kullanımıyla ilgili uzmanların bir diğer önerisi de şu:

“Mutlaka hekiminizin yazdığı reçeteye uyun. Antibiyotik verdiyse önerdiği süre boyunca kullanın. Ne eksik, ne fazla…”

Esra Kazancıbaşı Öztekin

sagligimicin@gmail.com

Not: Bu yazı 29 Ocak 2017  tarihinde Yenibirlik Gazetesinde yayımlandı.