Bilgisayar Bağımlılığı

Bilgisayar, günlük hayatımızın vazgeçilmez araçlarından biri artık. Gazete okumaktan banka işlemlerine, alışverişten eğlenceye kadar tüm işlerimizi görüyor. Hayatımızı birçok açıdan kolaylaştırıyor. İnternette her şey elimizin altında; alışveriş yapacaksanız zaman ve enerjiden yana kazançlısınızdır. Yorulmazsınız.

İstediğimiz zaman insanlarla haberleşme imkanı sunar; gece geç saatlerde rahatsız ederim endişesi olmadan e-mail yollayabilirsiniz.

Pijamalarınızla sosyalleşebilir, arkadaşlarınızla kolaylıkla buluşabilirsiniz. Göz kontağı kurmanız da gerekmez; kendinizi rahatça ve istediğiniz gibi ifade edebilirsiniz.

Gerçek kimliğinizle ya da kimliğinizin farklı yönleriyle ya da yeni ve ideal bir kimlikle birileriyle iletişime geçebilirsiniz. Kendinizi var ettiğiniz halinizle bir gruba üye olabilirsiniz.

Bilgisayarda oyun oynayıp eğlenebilir ve yaşadığınız sıkıntıları bir süreliğine bir kenera bırakıp stresinizi atabilirsiniz.

O halde internet sınırsızlıktır, özgürlüktür, meraktır, kontrolsüzlüktür, kolaylıktır, tembelliktir, öğrenmektir, iştir, eğlencedir…

Toplumu, insanları ve ilişkileri derinden etkileyen ve değiştiren bu aracın günümüzde artık adıyla anılan bir hastalığı var: Bilgisayar ya da internet bağımlılığı.

Nasıl bağımlı olunur?

Sınır koyma sorunu varsa…

İnternet bağımlılığının en temel meselesi “sınır sorunu” dur. Her şeyin yapılabildiği bilgisayar, doğası gereği “sınırsız”dır. Eğer sınırlar konusunda yaş ya da kişilik açısından yetersizlik varsa internet zamanla sorun olmaya başlar. Özellikle, sınırlar konusunda zorluk yaşanan ergenlik döneminde, bilgisayar bağımlılığı bazı gençler için büyük problemlere yol açabilir.

Yaşanan sorunlarla baş etmekte zorluk varsa…

Bazı kişiler yaşadıkları sorunlarla yüzleşmek ve çözmek yerine kaçmayı tercih edebilirler. Özellikle ergenlik çağındaki gençler ve kişilik olarak henüz yeterince büyümemiş kişiler internete bağımlılık geliştirebilirler.

Bir gencin çözmekte zorlandığı şey “başarısızlık” olabilir. Bir yetişkin de “evliliğindeki sorunlar”la uğraşabilir. Yaşadıkları sorunları bastırmak, yokmuş gibi davranmak o an için kolaylarına gelir. Sorunlarıyla baş edemedikleri için “bağlandıkları internet” bir süre sonra daha da büyük sorunlarla baş başa kalmalarına neden olur. Örneğin depresyondan kurtulmak için, bir çeşit ilaç niyetine “bağlanılan dost bilgisayar” artık tehlikeli bir hal alır. Kişi için ondan da kurtulması gereken yeni bir sorunu daha olur. Kişi en başında onu depresyona iten yaşantılarla mücadele etmek durumundayken şimdi onun yanında bağımlılıkla da baş etmek zorundadır.

Bağımlılığa yatkınlık varsa…

Kişilik özellikleri, aile geçmişi, bağımlı, ayrışmaya ve farklılaşmaya izin vermeyen yaşam deneyimleri, kişilerin bağımlılık geliştirmelerinde oldukça belirleyicidir. Bağımlılığı model almak, içselleştirmek ve hep bağımlı ilişkiler içinde kalmak bilgisayar bağımlılığı için zemin hazırlayabilir. Çünkü kişinin bildiği ilişki biçimi budur: Bağımlı olmak.

Psikolog Nilgün Sarı

Bağımlılığın tarifi nedir?

İnternet bağımlılığını tarif eden birçok neden vardır. Bunlar:

• Bilgisayar başında zaman geçirme süresi uzundur.
• Uzun süre internete bağlı kalmak iş ve okul yaşamı ile ilişkilerde sorunlar yaşanmasına neden olur.
• İnternete bağlanmak için bir bahane uydurulup yalan söylenir.
• İnternet süresini sınırlandırmak, durdurmak ve kontrol etmekte zorlanılır.
• Aileden ve yakınlardan bilgisayar kullanımı konusunda uyarılar gelmeye başlar.
• Başkaları ile birlikte olmak yerine sürekli internette olmak tercih edilir.
• Bilgisayarda uzun süre kalmak uykusuzluğu da beraberinde getirir.
• İş, okul ve aile yaşamı ile ilgili sorumluluklar yerine getirilememeye başlanır.
• İş ya da okulla ilgili başarısızlık kaçınılmaz olur.
• Sosyal ilişkiler de bozulacağı için kişi giderek yalnızlaşır.

Nasıl tedavi edilecek?

Bilgisayar bağımlılığının tedavisi için aşağıdaki önerileri dikkate almak gerekir:

• Kişinin yakın çevresi, kişinin bağımlılığına yol açan psikolojik sebepleri hem fark etmeli hem de değerlendirebilmelidir.
• Sorunlarla yüzleşmeyi ve bunlarla başetmeyi kişi öğrenmelidir.
• Kişilik güçlendirilmeli ve psikolojik olgunluğa erişmesi sağlanmalıdır.
• Ailede yaşanan çatışmalar karşılıklı olarak konuşulmalıdır. Duygu ve düşüncelerin duyulması önemlidir.
• Kişinin yaşamında hem keyif alacağı hem de başarılı olduğu hissini yaşayacağı yeni alanlar oluşturulmalıdır.
• Aile, bağımlılığı kontrol etme ve önleme konusunda bilgi sahibi olmalıdır.
• Uzman yardımı alınması gerekeceği gözden kaçırılmamalıdır.

Bağımlılığı önlemenin ideal yaşı 12 ve altıdır. Bunun için ebeveyn kendisini internet konusunda eğitmelidir. İyi örnek olmak, birlikte kullanmak