Ellerini Yıka Sepsisten Korun

Enfeksiyonlara karşı vücudun geliştirdiği sistemik bir yanıt olan Sepsis hastalığı dünyada her yıl 12 milyon kişinin ölümüne yol açıyor. Sık görülen bir hastalık olan Sepsis, enfeksiyonlara yönelik korunma önlemleri ile engellenebiliyor. Bu önlemlerin başında ellerini sık sık yıkamak yer alıyor. Türk Yoğun Bakım Derneği’nin 13 Eylül Dünya Sepsis Günü nedeniyle, hızla artan sepsis oranlarına dikkat çekmek için düzenlediği basın toplantısında konuşan Türk Yoğun Bakım Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Cinel farklı uzmanlık alanlarındaki tıp dernekleri ile imza attıkları deklarasyon hakkında bilgi verdi.

HER YIL 12 MİLYON KİŞİ HAYATINI KAYBEDİYOR

“Dünya çapında her yıl 30 milyona varan olgu ve yaklaşık 12 milyon ölüme neden olan sepsis, yoğun bakımların en önemli hastalığıdır. Ölüm oranları yüksektir. Sepsis tıbbi acil bir durumdur ve aslında önlenebilir bir ölüm nedenidir. Alınacak önlemler; sepsisin bir halk sağlığı problemi olarak ele alınmasından, sık görülen enfeksiyonlara karşı aşılanma, temiz doğum uygulamaları, ameliyatta enfeksiyon önleme uygulamaları, hastanede yatış sürelerinin kısaltılması, kişisel hijyenin sağlanması özellikle el yıkama alışkanlığının yaygınlaştırılması, beslenme ve temiz su sağlamaya kadar geniş bir yelpazede sıralanabilir. Sağlık otoritesi hayatı tehdit eden bu en ölümcül durumun önlenmesi için acilen önlemler almalı ve sağlık kuruluşlarını bu önlemlerin uygulanması için yönlendirmeli ve sonrasında da mutlaka gerekli, denetimlerle izlemelidir.”

ÇOCUĞUNUZ HASTAYKEN HİÇ GÜLMÜYORSA…

“Sepsis, yenidoğan döneminden itibaren her yaş grubunda sık ölümcül bir hastalık olmakla birlikte hızlı tanı konulup etkili ve doğru tedavi uygulandığında ölümün büyük oranda engellenebildiği hastalıkların başında gelir. Hızlı tanı konulması için sağlık çalışanlarının ve aynı zamanda sağlıkçı olmayan kişilerin sepsis farkındalıklarının olması, bu konuda daha iyi eğitilmelerinin sağlanması çok önemlidir. Erken tanınması ve uygun sağlık hizmetlerine erişim de dahil olmak üzere sepsisin bilimsel kanıtlara dayalı tedavisinin yönetilmesi konusunda sağlık çalışanlarına yönelik eğitimler gerçekleştirilmelidir. Çoğunlukla bilinmeyen ve halk tarafından iyi anlaşılamayan bir hastalık olması nedeni ile, toplum farkındalığını artırmak hedefi benimsenmelidir. Özellikle normal enfeksiyon durumlarından ayırabilmek için tüm belirtilere dikkat etmek gerekir. Örneğin ateş varlığının yanı sıra durumunu kötüleştiren farklı belirtiler olabilir. Bu enfeksiyon organ yetmezliğine kadar gidebilir. Özellikle çocuklarda enfeksiyon varlığında durumlarını yakından takip etmek gerekir. Normal enfeksiyonlarda bile çocuklar oyun oynar, gülümser; ama sepsis varlığında bir çocuk oyun oynamak istemez ve hiç gülümsemez. Çocukta sürekli bir uyku hali olur.”

SEPSİS KAYNAKLI ÖLÜMLERİ ENGELLEYEBİLMEK İÇİN…

Sepsiste hızlı bir şekilde tanı testlerinin yapılması ve laboratuvar incelemelerinin sağlanması gerekir. Kişinin durumuna göre ayaktan ya da hastane yatışı ile tedavi sağlanır. Tedavide antibiyotiklerin doğru ve etkili kullanımı oldukça önemlidir. Sepsis hastalığı kaynaklı ölümleri engelleyebilmek için;

• Düzenlenecek eğitim etkinlikleri ve kampanyalar ile toplumda ve sağlık çalışanlarında sepsis farkındalığı artırılmalı,
• Ulusal hastalık istatistikleri ve raporlarında sepsisin doğru belgelendirilmesi sağlanarak sağlıklı veri toplanmalı,
• Sepsis tanı ve tedavisinin kanıta dayalı gerçekleştirilmesi için ulusal eylem planları geliştirilmeli,
• Sık görülen enfeksiyonlara karşı etkili aşıların risk grubundaki kişilere uygulanması sağlanmalı, böylelikle hem enfeksiyonlar hem de hastaneye yatışlar önlenmeli,
• Hızlı ve doğru tanı için, laboratuvarlar her sağlık kuruluşu için asgari koşulları sağlayacak şekilde güçlendirilmeli,
• Dünyada yaygın olarak kullanılan hızlı tanı testlerinin ülkemizde de kullanılabilmesi için geri ödeme politikaları geliştirilmeli,
• Sepsisin hızlı ve etkili tedavisi için gerekli antibiyotiklerin yerinde ve zamanında kullanılmasını sağlamak üzere düzenlemeler yapılmalı, Yoğun Bakım Uzmanları ve Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlarının birlikte hasta takip etmeleri için gerekli destek sürekli verilmeli,
• Sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi ve hasta güvenliğinin artırılması için sağlık otoritesi sivil toplum kuruluşlarıyla, bilimsel derneklerle iş birliği sağlamalı,
• Her bakım seviyesi ve tüm sağlık hizmetleri için kalite iyileştirme girişimleri teşvik edilmeli, sepsis hastalarının gecikmeden 3. basamak yoğun bakımlara ulaşmaları sağlanmalı,
• Sağlık kuruluşlarında enfeksiyon kontrol uygulamaları yaygınlaştırılması için yeterli personel ve alt yapı koşulları sağlanmalı ve iyi uygulamalara yönelik teşvik politikaları geliştirilmeli,
• Toplumda gereksiz antibiyotik kullanımının, bakterilerde antibiyotik direncine yol açtığı ve durumun hastanelerdeki antibiyotik direncine katkıda bulunduğu konusunda halkımız bilinçlendirilmeli. Gereksiz antibiyotik kullanımının önüne geçilmeli,
• Yoğun bakımların gerçekten gereksinimi olan hastalara hizmet verecek şekilde organizasyonlarının yapılıp akılcı kullanımlarını teşvik edebilme ve destek ünitelerinin yaygınlaştırılması sağlanmalı,
• Enfeksiyonun önlenmesinde en önemli uygulamanın “El Yıkama (El Hijyeni)” olduğunun toplumdaki farkındalığı arttırılmalıdır.