Gözdeki Uçuşmalara Lazer Tedavisi

Gözde uçuşmalar nedir? Gözdeki uçuşmalar neden kaynaklanır? Hangi faktörler yol açmaktadır? Göz uçuşmasının tipleri var mıdır? Gözdeki uçuşmaların sağlık için önemi nedir ve gözdeki uçuşmalara eşlik eden tipine göre türüne göre alta yatan nedene göre başka belirtiler ortaya çıkabilir mi? Vitreolizis yöntemi nedir? Kimler kronik göz uçuşmalarının tedavisinde uygulanan lazer yöntemine uygun olmayabilir? Lazer yöntemi nasıl yapılır, süresi ve anestezi ne kadardır? Kronik göz uçuşmalarına lazer tedavisinin birtakım yan etkileri var mıdır? Retina dekolmanı nedir?

Batıgöz Tıp Merkezi Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Volkan Dayanır göz uçuşmalarını Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

. Gözde uçuşmalar nedir?
“Gözde uçuşmalar toplumun yaklaşık yüzde 70’inde bulunan bir problemdir. Örneğin gökyüzü gibi açık bir alana bakıldığında gözün önünden geçen ufak gölgeler, cisimcikler görülür. Bunlar gözün görme alanında uçup geçen cisimciklerdir.Bu cisimleri hastalar kendi hayallerine göre örümcek ağına, ipliğe ve boncuğa benzetir.’’

GÖZDE UÇUŞMALAR NEDEN OLUR?

. Gözdeki uçuşmalar neden kaynaklanır? Hangi faktörler yol açmaktadır?
“Vücudumuz biyolojik bir makinedir ve bu makine zamanla eskir. Vücudumuzun her yerinde ufak ufak yıpranmalar olur. Göz de bu yıpranmadan etkilenir. Gözün arkasında vitreus denilen sıvı keseciği bulunur. Vitreus dokusunun yüzde 99’u sudan, yüzde 1’i ise kolajen hiyaluronik asit denilen bazı moleküllerden oluşur. Normalde bu moleküller görülmez. Zamanla vitreus dokusu bozulur ve bu görülemeyen kolajen lifleri birbirlerine yaklaşarak kümeleşir, topaklaşır ve görünür hale gelmeye başlarlar.”

. Göz uçuşmasının tipleri var mıdır?
“Göz uçuşmasının üç tipi vardır. Şekil olarak ipliksi olanlar daha çok gençlerde görülür ve daha çok şikâyete neden olurlar. Bulutumsu bir tarzda geçiş yapanlar ise daha çok yaşlılarda görülür. Bunların dışında zamanla gözün içindeki vitreus sıvısının dejenere olup retina tabakasından ayrılmasından dolayı gerçekleşen ve ways halkası denilen halkamsı bir opaklaşma olur. Ayrıca ani  görünen göz uçuşmaları olabilir. Bu tip göz uçuşmaları tehlikelidir ve olduğu takdirde doktora başvurulmalıdır. Çünkü retina yırtıkları ve arkasından gelecek daha kötü problemlere neden olabilir. Erken teşhis edilirse çok hızlı bir şekilde lazer yapılıp hasta bu problemden kurtulabilir.”

. Gözdeki uçuşmaların sağlık için önemi nedir ve gözdeki uçuşmalara eşlik eden tipine ve alta yatan nedene göre başka belirtiler ortaya çıkabilir mi?
“Gözde uçuşmalar fonksiyonel bir problemdir. Kişinin gün içerisindeki fonksiyonunu daha problemli hale getirebilir; hastalık belirtisi değildir. Şikâyeti varsa hastaya tedavi sunulur. Bu kronik uçuşmalar için geçerlidir.”

VİTREOLİZİS YÖNTEMİ

. Vitreolizis yöntemi nedir?
“Son yıllarda geliştirilmiş bir yöntemdir. Çok küçük bir noktaya çok yoğun bir enerji veren bir lazer sistemi ile uçuşmaları buharlaştırmak mümkündür. Her bir seans yaklaşık 15-20 dakikaya kadar uzayabilir. Uçuşmanın miktarına, yerine, kalınlığına, dirençli olmasına göre seanslar değişebilir. İki seans arasında genellikle bir ay süre bırakılır. Uygulanabilmesi için hastanın tam bir göz muayenesinden geçmesi gerekir.”

Prof. Dr. Volkan Dayanır

. Kimler kronik göz uçuşmalarının tedavisinde uygulanan lazer yöntemine uygun olmayabilir?
“Gözün arkasındaki vitreus sıvı keseciği büyük bir şeydir. Bunun bir önü ve bir arkası vardır. Ön tarafı lense yakın gözün içindeki doğuştan beri olan mercek katarakt olduğunda, hastanın ameliyat olduğu dokuya iki milimetre kadar yakınlığı varsa bunlara lazerle atış yapılmaz. Çünkü hastanın merceğine zarar verilebilir. Gözün içerisinde bir mercek varsa yani katarakt ameliyatı geçirmiş ve uçuşması varsa korkmadan 2 milimetrede olsa da atış yapılabilir. Çünkü mercek artık sunidir ve merceğe bir zarar verme durumu söz konusu değildir. Gözün arka tarafında retina denilen gören tabaka vardır. Oraya da 2 milimetre yakınlıkta bir uçuşma söz konusuysa yanlışlıkla retinaya zarar verilebilir diye lazer yapılmaz. Ama genelde uçuşmalar orta kesimde olduğu için çoğuna ulaşılır.”

LAZER NASIL UYGULANIYOR?

. Lazer yöntemi nasıl yapılır, süresi ve anestezi ne kadar?
“Hasta tam bir muayeneden geçirilerek gözün arkasında herhangi bir ek patoloji var mı diye bakılır. Özel lenslerle gözün etrafı taranır; bir problem yoksa ve hasta da uygunsa lazere alınır. Lazerde sadece ağrı kesici bir damla damlatılarak hastanın ağrı hissetmemesi sağlanır. Tamamen ağrısız bir işlemdir. Çünkü sıvı keseciğinin içerisine lazer atıldığı için orada herhangi bir ağrı duyacak sinir söz konusu değildir. Sadece hasta lazer her atış yaptığında lazerin ışığını görür. 15-20 dakika sürebilecek bir işlemden sonra gözbebeği büyütüldüğü için bir miktar bulanık görecektir. Bu da ertesi gün geçecektir. Hastanede yatmaya gerek yoktur. İki göze de aynı anda yapılabilir.”

. Bir hasta kendi arabasıyla gelecekse ameliyat sonrası kendi arabasıyla dönebilir mi? Tedavi sonrası birtakım öneriler veya kısıtlamalarınız olur mu?
“Tedavi sonrasında herhangi bir ilaç verilmez. Ama gözbebekleri büyük olduğu için hastanın araba kullanması uygun olmaz. Görüşü azalacaktır. Özellikle güneşli bir havada arabayı kullanacak olursa gözünde kamaşma olacaktır. Bu tehlike yaratacak bir durumdur. Ancak ertesi gün araba kullanabilirler.”

KRONİK GÖZ UÇUŞMALARI

. Kronik göz uçuşmalarına lazer tedavisinin birtakım yan etkileri var mı?
“Yan etkisi yoktur. Muayene çok önemlidir. Merceğe 2 milimetrelik bir mesafede atış yapılmamalıdır. Aksi takdirde kişinin doğal merceğine zarar verilebilir. Veya retinaya çok yakınsa yine 2 milimetrelik yakınlıktaysa oraya atış yapılırsa retinaya zarar verilebilir. Bu iki problem istenmeyecek karmaşa olarak karşımıza çıkabilir. Bu mesafeler gözönüne alındığı sürece bir problem olmayacaktır.”

. Gözdeki kronik uçuşmalar bir hastalık mıdır? Tedavisi mutlaka gerekir mi? Hasta tedavi olmadığında kişinin yaşamını, psikolojisini nasıl etkileyebilir?
“Göz uçuşmaları hastalık değildir. İşlevsel kötüleşmedir. Kişinin gün içerisindeki işlevi daha kötü hale gelir. Bunlardan dolayı depresyona giren genç hastalar olmaktadır. Katarakt ameliyatlarından sonra hastalar ‘daha iyi görüyorum ama gözümün önünde uçuşan bir şey var. Bu yoktu ameliyattan sonra oldu’  derler. Oysa ameliyattan önce göremedikleri bu cisimleri görür hale gelmişlerdir. Kataraktan sonra uçuşma gördüğünü söyleyenler belli bir yaş grubunun üzerinde olan hastalardır.”

‘‘ANİ GÖZ UÇUŞMASI İHMALE GELMEZ’’

. Retina dekolmanı nedir?
“Bazı insanlar ani göz uçuşması ile doktora başvurabilir. Gözün içerisindeki sıvı keseciğinin gözün içerisinde top şeklinde durabilmesi için belli yerlerden göz içine bağlanmış olması gerekir. Zamanla bu bağ dokuları bozulur ve sıvı keseciği çöker. Bu çöküş esnasında çekinti yapar ve ışık çakmalarına neden olur. İlk belirtiler genelde böyle olur. Olaysız koparsa bir problem yaratmaz. Olaylı koparsa damarlardan birini koparır ve damarların içerisindeki sıvı gözün içerisine akmaya başlar ve kişi yüzlerce binlerce uçuşmayla karşılaşır. Ani göz uçuşması damarı koparmasının yanında retinayı da koparabilir veya beraber de kopabilirler. Eğer retinayı hafifçe kaldırdıysa ve kopardıysa o sıvı o küçük delikten içeriye girip retina dokusunu yerinden kaldırmaya başlar. Durum bu safhaya geldiyse kişiyi sağdan, soldan, yukarıdan, aşağıdan herhangi bir bölgeden siyah bir perde kapatmaya başlar ve asla gitmez. Giderek büyür ve hasta böyle bir şeyi fark ederse hemen doktora gitmelidir. Ani göz uçuşması gözün etrafında mutlaka bir taramayı gerektirir. Eğer bir delik varsa hastalar çok kısa süren bir lazerle kolay ve ağrısız bu işten kurtulabilirler. Ama ihmal ederlerse onları bekleyen bir dizi ameliyatlar gerekebilir.”