Mide Koruyucu İlaçlar

Türk Gastroenteroloji Derneği (TGD) tarafından düzenlenen 33. Ulusal Gastroenteroloji Haftası, 22-27 Kasım 2016 tarihleri arasında Antalya’da gerçekleştirildi. Kongrede mide koruyucu ilaçlar hakkında Türk Gastroenteroloji Derneği İkinci Başkanı ve İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Bal bilgi verdi.

PPI (Proton Pompa İnhibitörü) nedir?

Halk arasında mide koruyucu olarak adlandırılan ilaçlar arasında mide asidinin baskılanmasında en etkili olan çeşitli moleküllere verilen genel addır. Yaklaşık 35 yıldır güvenle kullanılmaktadır.

PPI’lar hangi hastalıkların tedavisinde kullanılırlar?

PPI’lar reflü, ülser gibi midede artmış asitle seyreden hastalıklar yanında ülsere bağlı mide kanamalarında kullanılırlar. Bunun dışında çeşitli ağrı kesici ve kan sulandırıcı ilaçların midede ülser ve kanama gibi yan etkilerini engellemek için koruma amaçlı da verilirler. Özellikle yetişkin ve yaşlılarda önemli yandaş hastalıkların (kronik kalp, solunum, böbrek ve karaciğer  hastalıkları) varlığında kullanılan çok sayıda ilaçların yanında koruyucu olarak kullanılabilir.

PPI’ların yan etkileri var mıdır?

Erken dönemde çok düşük oranda baş ağrısı, bulantı, ishal gibi seyrek yan etkileri olabilse de bu nedenle ilaç bırakan hasta oranı sadece yüzde 1 civarındadır.

Uzun süreli kullanımlarında ise özellikle yaşlı ve hastanede yatan hastalarda azda olsa zatürre, bağırsak enfeksiyonları riskini arttırabilir.  Ayrıca B 12 vitamini eksikliğine, beş yıldan uzun kullanımlarda ise kemik erimesine ve buna bağlı olarak mevcut kemik erimesini artırarak  azda olsa dozla orantılı kalça kırığına neden olabilirler.

PPI kullanırken nelere dikkat edilmelidir?

Özellikle kalp ritmini düzenleyen ve/veya kan sulandırıcı ilaçlar kullanan hastaların bazı PPI’ları kullanırken bu ilaçların (ör. tiroit hormonları) etkisinin artma ya da azalma yönünde değişebileceğini bilmeleri ve bu ilaçları yazdırırken ilgili hekimi diğer ilaçları hakkında bilgilendirmeleri gerekmektedir. Genel olarak çoğul ilaç kullanımı olan hastalarda pantoprazol ya da rabeprazol etken maddeli PPI’ların kullanılması hasta güvenliğini arttırıcı etki gösterebilir.

PPI’lar kanser yapar mı?

Uzun süre kullanımlarında midede zararsız poliplere neden olabilir. Elimizdeki çeşitli çalışmaların verilerine göre, PPI’ların insan vücudunda herhangi bir organda kanser oluşturduğuna dair bilgi bulunmamaktadır.

Uzun süreli PPI kullanımında hastalara neler önerilebilir?

PPI ilaçların yemekten yarım saat önce aç karına alınmalıdır. Emilimini etkilediği ilaçlarla aynı anda alınmamalı doktora danışılmalıdır. Bu ilaçların kullanım dozu hastanın klinik durumlarına göre kişiden kişiye değişebilir. PPI ilaçlar uygun tanıda, etkin olan en küçük miktarda ve yeterli olan en kısa süre boyunca kullanılmalıdır.